Vrijheidsvuur; Herdenkingsvlam
- Locatieomschrijving
- Generaal Foulkesweg 1B, bij het 5 Mei plein, rechts naast de Aula van de universiteit
- Kunstenaar
- Roebers, Hanshan
- Over de kunstenaar
- Hanshan Roebers werd geboren in 1941. Hij studeerde aan de Design Academy Eindhoven en het Instituut voor Sonologie te Utrecht. Hij is beeldhouwer, monumentaal ontwerper, schilder en tekenaar en maakt onder meer constructies, lichtwerken en speelplastieken. Zijn kunstwerken in opdracht zijn overal in Nederland in de openbare ruimte te zien. Bekend in Wageningen is zijn kunstwerk Lichtschip uit 1989. In deze stad maakte hij voor het interieur van het toenmalige bestuursgebouw van de universiteit aan de Costerweg het kunstwerk De Pagode, een op de groeiwijze van bamboe geïnspireerd object in een waterstrook.
- Beschrijving
- Het ontwerp:
Een roodkoperen zuil, met een vlam bovenin, schuift in en uit onder invloed van het licht en bereikt daarbij hoogten tot bijna 10 meter. Bij donkere hemel gaat de zuil terug naar de oorspronkelijke lengte van 5,40 meter. Het Vrijheidsvuur brandt continu. De geplande locatie is het 5meiplein, in relatie tot het daar aanwezige herdenkingsmonument en de zaal in Hotel De Wereld waarin de capitulatie is uit-onderhandeld.
De praktijk:
Het kunstwerk is uiteindelijk geplaatst aan de rand van het nabijgelegen terrein van studentensociëteit Ceres. In overleg met de kunstenaar is het uitschuivende deel van de paal op een praktische hoogte vastgezet, om te voorkomen dat op zeer warme dagen tijdens de ceremoniële overdracht van het vuur naar fakkels de vlam buiten het bereik van de trap komt. De geplande ‘eeuwigheid’ van het vuur is in de loop van 2022 teruggebracht naar een aantal van naar schatting twintig brand-dagen voor speciale doeleinden, zoals dodenherdenking, Bevrijdingsdag en momenten waarop de vlam ceremonieel wordt gedeeld. Dit, wegens de sterk gestegen kosten van het gas, en om gehoor te geven aan stemmen uit de bevolking waarin bezwaar klonk tegen brandstofverspilling en CO2-uitstoot.
De voorgeschiedenis:
De gemeente Wageningen heeft aan het begin van de 21ste eeuw kunstenaar Hanshan Roebers verzocht, een bijzonder beeld voor het 5 Mei plein te ontwerpen ter gelegenheid van het feit dat het op 5 mei 2005 zestig jaar geleden was dat Nederland werd bevrijd. De capitulatie van het Duitse leger werd overeengekomen op dit plein, in hotel De Wereld. Licht en groei zijn bekende thema's in het werk van deze Wageningse kunstenaar. “De wisselingen in de hoogte zijn onophoudelijk; vrijheid is een dynamisch begrip”, aldus Roebers. “ Hoofdthema in mijn werk zijn de vier elementen en het zichtbaar maken van de veranderingen hierin. Het element was van het begin duidelijk gesteld: vuur. Vuur is behalve warmte, licht. Werken met de dynamiek van het altijd wisselende licht”.
Zelden heeft een kunstwerk in Wageningen zoveel beroering gebracht. In 2005 is het niet op de geplande locatie geplaatst na protesten vanuit de Wageningse bevolking over de locatie bij het reeds aanwezige bevrijdingsmonument, de wijze van besluitvorming en de als fallisch geïnterpreteerde vorm. Na een proefplaatsing op deze plek bleef het protest aanhouden, waarop het tijdelijk is opgeslagen. Als nabij gelegen locatie is later de Generaal Foulkesweg 1B bij de Aula van de universiteit gevonden. Daar is het kunstwerk geplaatst in een hoek van het terrein van de
studentensociëteit Ceres. Het beeld is in de nacht van 4 op 5 mei 2011 onthuld en in gebruik genomen als vlam voor het ontsteken van de vrijheidsfakkels die jaarlijks in de nacht van 4 op 5 mei door lopers naar diverse plaatsen in Nederland werden gebracht.
- Jaartal van plaatsing
- 2011
- Soort kunstwerk
- kunstwerk
- Gebruikte materialen
- Koper, gasvlam, mechaniek.
- Bijzonderheden
- Bron:
- Voorlopige Inventarisatie: Gemeente Wageningen, januari 2008.
- “Vrijheidsvuur mogelijk van het gas af”, De Gelderlander – Vallei 23 januari 2019
- “Vuur van de vrijheid brandt nu nog enkele dagen per jaar”, De Gelderlander, 16 september 2022.
- “De eeuwige vlam van het Vrijheidsvuur is tijdelijk gedoofd”, De Gelderlander, 18 januari 2022, digitale krant.
- Externe bronnen
-
