Vreedebank
- Locatieomschrijving
- In het gazon achter theater Junushoff.
- Kunstenaar
- Goossen, J.
- Over de kunstenaar
- Jan Goossen (Wageningen, 1836 – 1907) was architect, en ook leraar aan de Rijkslandbouwschool, voorloper van de huidige Wageningen Universiteit. Zijn vader, G. Goossen Jzn, was schilder, en schrijver van het boek “Geschiedenis van Wageningen tot op dezen tijd bijgewerkt” (1862).
- Beschrijving
- Achter schouwburg Junushoff staat in het gazon, bij de stadsgracht, de zogenaamde Vreedebank uit 1887, ontworpen door J. Goossen. Met deze bank wilden de tijdgenoten van Dirk Vreede (1819- 1886) hem na zijn overlijden eren voor zijn bijdragen aan de Wageningse samenleving. Vreede verdiende zijn geld in de suiker op Java. Hij was later wethouder in Wageningen en liet in Wageningen het huis Ngladjoe (later Groot-Hinkelenoord genoemd) bouwen.
Dit huis staat aan de Generaal Foulkesweg en huisvest nu een deel van beeldengalerij Het Depot.
De bank stond vroeger op het Noorderplantsoen. Dit park moest in de jaren zestig plaatsmaken voor een nieuwe weg, "Plantsoen" geheten. Delen van de bank zijn toen opgeslagen. In 1980 en na lang aandringen werd de bank opnieuw geplaatst, nu achter Junushoff.
De tekst aan de voorzijde links luidt, in kapitalen: "Hulde aan / 1819", op de rechterzijde "D. Vreede / 1886".
Oorspronkelijk had de bank een hardstenen zitting. Deze is verdwenen, zodat bij de reconstructie in 1978-'79 gekozen is voor een houten zitgedeelte. De bank fungeert/fungeerde als hangplek en raakte in de loop der tijd verwaarloosd en beschadigd. In het voorjaar van 2014 is hij gerestaureerd, het metselwerk is gevoegd, nieuwe hardstenen afdekplaten zijn aangebracht, de frontpanelen met inscriptie zijn gereinigd, nieuwe houten zitplanken en een rugleuning zijn aangebracht.
De bank is halfrond, een minder voorkomend type in Nederland, maar in Roozendaal (Geërfdenbank) en in Velp (Wilhelminabank) staan ook dergelijke banken. De Werkgroep Stenen Banken Nederland noemt het een typisch Nederlands verschijnsel tijdens de eerste helft van de 20e eeuw om eerbiedwaardige personen of groepen met een bank te eren.
De hoofdaannemer van de restauratie was Hooijer Renkum, deze deed ook het straatwerk. De overige werkzaamheden zijn uitgevoerd door Timmer- en Montagebedrijf Imminkhuizen uit Wekerom
- Jaartal van plaatsing
- 1887
- Soort kunstwerk
- monument
- Gebruikte materialen
- Baksteen, hout, straatklinkers.
- Bijzonderheden
- Bronnen: Platform Stadsgracht Wageningen.
Werkgroep Stenen Banken in Nederland.
Inventarisatie Gemeente Wageningen.
"Wageningen in tekeningen" door Ad Rietveld, Kontrast, Oosterbeek 2005.
- Externe bronnen
-
