Gevelsteen De Schepen
- Locatieomschrijving
- In de gevel van het appartementengebouw Van Appelthornhof 10 t/m 54, een binnenstraat van de wijk Torckdael
- Kunstenaar
- Rijkers, Toon
- Over de kunstenaar
- Toon Rijkers (Uden, 1964) studeerde en promoveerde in Wageningen en werkte aan Wageningen UR tot 2004. Daarna volgde hij de opleidingen beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en restaureren bij het Centrum Natuursteen Utrecht. In Wageningen maakte hij gevelstenen voor de studentenhuisvesting Heerenstraat-Burgtstraat-Vijzelstraat, voor de woon- en zorgwijk Torckdael aan Rustenburg – Spijk en voor het pand der Vrijmetselaars op de hoek van Niemeijerstraat – Emmapark. Ook restaureerde hij in samenwerking met de beeldhouwer Markó Markov vele mozaïekplateau’s die afkomstig waren uit te slopen universiteitsgebouwen en aangebracht zijn op bruggen in de nieuwe woonwijk Kortenoord.
- Beschrijving
- De gevelsteen ‘De Schepen’ heeft als ondertitel ‘Handhaven’, en toont een vroeg 18e eeuws zeilschip, een fregat (oorlogsschip), met volle zeilen op zee. Door de afronding van bouwwerkzaamheden in deze tweede fase van het Torckdaelproject is deze gevelsteen voorjaar 2018 goed zichtbaar geworden. Hij is in 2017 geplaatst. De afmetingen zijn 54 x 67 cm (bxh).
Op de achterspiegel van het schip staat de naam: “Waageningen”. De afbeelding is geïnspireerd op een anoniem schilderij van dit schip. De bekende Wageninger Lubbert Adolph Torck had vele functies. Van 1717 tot 1744 was hij gedeputeerde van Gelderland bij de Admiraliteit van Amsterdam. Hij haalde Engelse scheepsbouwers naar Amsterdam om de modernste ontwikkelingen in praktijk te brengen. Tijdens zijn ambtsperiode werd in 1717 het fregat ‘Roosendaal’ gebouwd en in 1723 het fregat ‘Waageningen’, aldus Eppink en Van den Burg, schrijvers van het boekje ‘Lubbert Adolph Torck, een veelvermogend Wageninger’. Schepen van Wageningen was hij tienmaal tussen 1711 en 1742. Een schepen hield zich bezig met openbaar bestuur én met rechtspraak, een combinatie die nu niet meer gangbaar is.
Torck, telg uit een voornaam geslacht, werd op 5 augustus 1687 geboren in het kasteel van zijn vader in Wageningen. Hij werd na de dood van zijn vader, op 11 jarige leeftijd, in 1698 door Willem III benoemd tot richter en drost van Wageningen. Hij was de opvolger van zijn vader en grootvader en ruim veertig jaar lid van de Wageningse magistraat. De gevelsteen De Schepen bevindt zich aan de Van Appelthornhof. Deze binnenstraat verwijst naar de grootmoeder van Lubbert Adolph Torck, Judith van Appelthorn of Appeltern. Zij overleed in 1657.
Torckdael is sinds 2014 een nieuwe woonwijk aan de oostelijke rand van de binnenstad van Wageningen. De wijk wordt omzoomd door de stadgracht met daarlangs Het Spijk, en de straat Rustenburg. Het is een wijk met woningen en diverse vormen van zorg. De wijk is een project van woningcorporatie de Woningstichting in samenwerking met zorgdienstverlener Opella. De Wageningse beeldhouwer Toon Rijkers heeft de opdracht gekregen om tien gevelstenen te maken die de vele verschillende functies belichten die Lubbert Adolph Torck, de naamgever van de wijk, in de 17e en 18e eeuw in Wageningen heeft vervuld. - Jaartal van plaatsing
- 2017
- Soort kunstwerk
- gevelsteen
- Gebruikte materialen
- Steen
- Bijzonderheden
- Bronnen:
- Lubbert Adolph Torck een veelvermogend Wageninger: Historische vereniging Oud-Wageningen, Museum De Casteelse Poort, de bblthk , 2008, gecorrigeerde druk 2012; pag. 26 – 27.
- Geschiedenis van Wageningen: Blauwdruk en Stichting Publicaties Wageningen 750, 2013, pag. 157 – 163. - Externe bronnen