Gevelsteen De Gedeputeerde
- Locatieomschrijving
- Woonwijk Torckdael, hoek Van Appelthornhof 2 – Rustenburg
- Kunstenaar
- Rijkers, Toon
- Over de kunstenaar
- Toon Rijkers (Uden, 1964) studeerde en promoveerde in Wageningen en werkte aan Wageningen UR tot 2004. Daarna volgde hij de opleidingen beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en restaureren bij het Centrum Natuursteen Utrecht. In Wageningen maakte hij gevelstenen voor de studentenhuisvesting Heerenstraat-Burgtstraat-Vijzelstraat, voor de woon- en zorgwijk Torckdael aan Rustenburg – Spijk en voor het pand der Vrijmetselaars op de hoek van Niemeijerstraat – Emmapark. Ook restaureerde hij in samenwerking met de beeldhouwer Markó Markov vele mozaïekplateau’s die afkomstig waren uit te slopen universiteitsgebouwen en aangebracht zijn op bruggen in de nieuwe woonwijk Kortenoord.
- Beschrijving
- De gevelsteen “De Gedeputeerde” heeft als ondertitel “Twee zetels”, en toont twee stoelen van bruin hout en leer, met boven de linkerstoel het woord “ Raad van State”, met een rode mantel, een steek en een stok, en boven de rechterstoel “Admiraliteit van Amsterdam”. Centraal boven deze zetels staat het jaartal 1741. De bekende Wageninger Lubbert Adolph Torck had vele functies. Van 1717 tot 1744 was hij gedeputeerde van Gelderland bij de Admiraliteit van Amsterdam, en van 1741 tot 1746 lid van de Raad van State. Zijn toetreding tot de Raad van State leidde in 1741 tot een botsing met collega’s binnen de Admiraliteit, aldus Eppink en Van den Burg, schrijvers van het boekje “Lubbert Adolph Torck, een veelvermogend Wageninger”. Door de afronding van bouwwerkzaamheden in deze tweede fase van het Torckdaelproject is deze gevelsteen begin 2018 zichtbaar geworden. Hij is in 2017 geplaatst. De afmetingen zijn 76 x 55 cm (bxh).
Torck, telg uit een voornaam geslacht, werd op 5 augustus 1687 geboren in het kasteel van zijn vader in Wageningen. Hij werd na de dood van zijn vader, op 11 jarige leeftijd, in 1698 door Willem III benoemd tot richter en drost van Wageningen. Hij was de opvolger van zijn vader en grootvader en ruim veertig jaar lid van de Wageningse magistraat.
Torckdael is een nieuwe woonwijk aan de oostelijke rand van de binnenstad van Wageningen. De wijk wordt omzoomd door de stadgracht met daarlangs Het Spijk, en de straat Rustenburg. Het is een wijk met woningen en diverse vormen van zorg. De wijk is een project van woningcorporatie de Woningstichting in samenwerking met zorgdienstverlener Opella. De wijk wordt in fasen opgeleverd, het eerst opgeleverde gedeelte is op 29 oktober 2014 officieel geopend. De Wageningse beeldhouwer Toon Rijkers heeft de opdracht gekregen om tien gevelstenen te maken die de vele verschillende functies belichten die Lubbert Adolph Torck, de naamgever van de wijk, in de 17e en 18e eeuw in Wageningen heeft vervuld.
- Jaartal van plaatsing
- 2017
- Soort kunstwerk
- gevelsteen
- Gebruikte materialen
- Natuursteen
- Bijzonderheden
- Bronnen:
-Lubbert Adolph Torck een veelvermogend Wageninger: Historische vereniging Oud-Wageningen, Museum De Casteelse Poort, de bblthk , 2008, gecorrigeerde druk 2012; pag. 26 – 27.
-Geschiedenis van Wageningen: Blauwdruk en Stichting Publicaties Wageningen 750, 2013, pag. 157 - 163 - Externe bronnen