Gevelsteen De Bouwheer
- Locatieomschrijving
- Aan het voetpad achter de Stadsboerderij, één-hoog in de achtergevel van appartementencomplex Van Hoornhof, ongeveer ter hoogte van nummers 17
- Kunstenaar
- Rijkers, Toon
- Over de kunstenaar
- Toon Rijkers (Uden, 1964) studeerde en promoveerde in Wageningen en werkte aan Wageningen UR tot 2004. Daarna volgde hij de opleidingen beeldhouwen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen en restaureren bij het Centrum Natuursteen Utrecht. In Wageningen maakte hij gevelstenen voor de studentenhuisvesting Heerenstraat-Burgtstraat-Vijzelstraat, voor de woon- en zorgwijk Torckdael aan Rustenburg – Spijk en voor het pand der Vrijmetselaars op de hoek van Niemeijerstraat – Emmapark. Ook restaureerde hij in samenwerking met de beeldhouwer Markó Markov vele mozaïekplateau’s die afkomstig waren uit te slopen universiteitsgebouwen en aangebracht zijn op bruggen in de nieuwe woonwijk Kortenoord. De uitbreiding van deze wijk naar het noord-Westen, Buitenoord, kreeg in de loop van 2021 – 2022 vijf gevelstenen van deze kunstenaar.
- Beschrijving
- Gevelsteen De Bouwheer, breed 76 cm en hoog 49 cm, is de laatste van tien gevelstenen die de Wageningse beeldhouwer Toon Rijkers heeft gemaakt voor Torkdael, een nieuwe woonwijk aan de oostelijke rand van de binnenstad van Wageningen, waarvan de eerste fase is gestart in 2013. Te zien is een gebouw met vier woonlagen zoals Torck aan de Heerenstraat heeft gebouwd, met twee grote lantaarns er voor. Links en rechts van de afbeelding staan Torck’s projecten voor en in Wageningen opgesomd: Waterpompen, Straatlantaarns, Bestrating, Stadsloterij, Vrouwe Justitia, Slaguurwerk, Haven, Bassecour, Rosendaelse huizen, Huize Torck. In de bovenrand van de steen staat de retorische ofwel overbodige vraag ‘Op wiens conto?”, en onderaan staat het antwoord: “De Bouwheer”. De steen is aangebracht op het laatste, afsluitende deel van het project, een complex met kleine appartementen die eind 2021 – begin 2022 zijn opgeleverd. Torckdael is een wijk met woningen en diverse vormen van zorg. Het is een project van woningcorporatie de Woningstichting in samenwerking met zorgdienstverlener Opella.
Torckdael is genoemd naar Lubert Adolf Torck, burgemeester, organisator en ‘projectontwikkelaar’ uit de zeventiende eeuw. Torck, telg uit een voornaam geslacht, werd op 5 augustus 1687 geboren in het kasteel van zijn vader in Wageningen. Na diens dood werd hij in 1698 op 11 jarige leeftijd door Willem III benoemd tot richter en drost van Wageningen. Hij was de opvolger van zijn vader en grootvader en ruim veertig jaar lid van de Wageningse magistraat. In 1712 erfde hij het kasteel van Wageningen van zijn moeder. Hij overleed in 1758 in zijn kasteel Rosendael, in het dorp Rozendaal bij Velp.
De Wageningse beeldhouwer Toon Rijkers heeft de opdracht gekregen om tien gevelstenen te maken die de vele verschillende functies belichten die Lubbert Adolph Torck, de naamgever van de wijk Torckdael, in de 17e en 18e eeuw in Wageningen heeft vervuld - Jaartal van plaatsing
- 2021
- Soort kunstwerk
- gevelsteen
- Gebruikte materialen
- Marmer
- Bijzonderheden
- Bronnen:
- Lubbert Adolph Torck - een veelvermogend Wageninger: Historische vereniging Oud-Wageningen, Museum De Casteelse Poort, de bblthk , 2008, gecorrigeerde druk 2012; pag. 20 – 24.
- Geschiedenis van Wageningen: Blauwdruk en Stichting Publicaties Wageningen 750, 2013, pag. 157 – 163. - Externe bronnen