Aleyda en Entgen, Heksenmonument in Belmonte
- Locatieomschrijving
- Belmonte Arboretum, Generaal Foulkesweg 94, aan de zuidzijde. Vanaf de hoofdingang rechtdoor, vervolgens bij de tweede viersprong naar rechts, richting de rand van het park
- Kunstenaar
- Herregraven, Femke
- Over de kunstenaar
- Femke Herregraven (Nijmegen, 1982) studeerde design en kunsten aan de ArtEZ Kunstacademie in Arnhem en de Rijksacademie in Amsterdam, en promoveerde in 2023 als ‘Creator Doctus’ aan het Sandberg Institute, de vervolgopleiding van de Rietveld kunstacademie in deze plaats. Haar ruimtelijke installaties toont zij in musea en galeries over de hele wereld. In haar werk beeldt zij uit hoe machtsstructuren, financiële systemen en andere waardensystemen invloed hebben op de individuele mens, de samenleving en de natuur, nu en in de toekomst. Vanwege de locatie aan de rand van het Belmonte Arboretum, waar eeuwen geleden een galg stond, verdiepte zij zich – in lijn met haar missie - in het vroeger wijd verbreide geloof in heksen, en de dramatische persoonlijke gevolgen daarvan voor vrouwen die een grote kennis van kruiden en vaak ook van geneeskunde hadden. Femke Herregraven woont en werkt in Amsterdam.
- Beschrijving
- Vanaf een heuvel waar vroeger een galg stond, aan de rand van het Belmonte Arboretum, tientallen meters doorlopend naar een lager gelegen deel, staat een rij van 439 geschilde palen van ongeveer 250 cm hoog. De palen dragen in zwarte inkt oud-Hollandse namen van mannen en vrouwen , handgeschreven door Anke Kressen. Aan het eind draait deze palenrij zich tot een cirkel, waar je in kunt lopen. Een liggend vraagteken bijna, maar bedoeld als uitroepteken: het kunstwerk Aleyda & Entgen is één grote aanklacht tegen de brute vervolging van mensen, voornamelijk vrouwen, die in vroeger tijden beschikten over ‘mysterieuze’ kennis van kruiden en planten, en daarom verdacht werden van hekserij. Het zijn hun namen, Aleyda en Entgen en de namen van de andere ruim 400 mensen die in de vroegere Lage Landen als heks ter dood zijn veroordeeld. Dit is een van de veertien kunstwerken van de internationale tentoonstelling ‘Heksenkruid – decolonising botany’ , de twaalfde van de ‘Beelden op de Berg’- exposities die sinds 1976 in dit park plaatsvinden. Centraal bij dit thema stond de vraag hoe het Westen in vroeger tijden aan de kennis van planten, bomen en kruiden is gekomen, wat daarmee gedaan is, en welke gevolgen hun handelen heeft gehad voor de landen waar zij deze vandaan haalden, veelal de ‘Derde Wereld’, goedschiks of (meestal) kwaadschiks. De exposite liep van 1 juni tot 15 september 2024. De kunstwerken zijn weggehaald behalve dit heksenmonument, tot nog onbekende datum.
Bij de kunstwerken van de expositie ‘Heksenkruid’ hebben Wageningse dichters gedichten geschreven. Deze zijn op een buiten-expositie getoond en bij twee poëziewandelingen voorgedragen. Ze zijn nog als audiotour te beluisteren in de app izi.travel. Over Aleyda en Entgen schreef Martijn Adelmund een gedicht. - Jaartal van plaatsing
- 2024
- Soort kunstwerk
- installatie
- Gebruikte materialen
- Houten palen, inkt, acrylverf
- Bijzonderheden
- Bronnen:
- Catalogus Beelden op de Berg 12, Uitgeverij Blauwdruk, 2024
- Manon Bastidas: ‘De donkere kant van plantenkennis’, De Gelderlander-Vallei, 28 mei 2024
- Ans van Berkum: ‘De schurende werkelijkheid van ‘onze’ planten’, Nieuwe Veluwe 2-24 - Externe bronnen